W obliczu postpandemicznego ożywienia gospodarczego, firmy na całym świecie stają przed wyzwaniem zrównoważonego wzrostu z koniecznością ścisłej kontroli wydatków. Raport Boston Consulting Group (BCG), oparty na ankietach przeprowadzonych wśród ponad 600 globalnych liderów biznesu, rzuca światło na aktualną sytuację w korporacjach, które po częściowym poluzowaniu ograniczeń budżetowych w zeszłym roku, nadal zachowują ostrożność w podejściu do wydatków.

Optymizm z należytą ostrożnością

Wprawdzie odnotowano oznaki ożywienia gospodarczego po trudnym okresie pandemii, jednak przedsiębiorstwa w dalszym ciągu podchodzą z rezerwą do znaczącego zwiększania budżetów operacyjnych. Ta ostrożność ma swoje uzasadnienie, gdyż choć sytuacja gospodarcza wydaje się stabilizować, przyszłość nadal niesie ze sobą wiele niepewności. Przedsiębiorstwa, pamiętając o niedawnych wyzwaniach, pragną uniknąć powtórzenia sytuacji, w której niekontrolowane wydatki mogą prowadzić do finansowych trudności w przypadku kolejnej nieprzewidzianej zmiany koniunktury.

Ten zachowawczy optymizm przejawia się w strategii zarządzania, gdzie liderzy preferują umiarkowane poluzowanie dotychczasowych ograniczeń budżetowych, a nie ich radykalne zniesienie. Decyzje inwestycyjne są podejmowane z większą rozwagą, z naciskiem na projekty oferujące jasno określone korzyści biznesowe i szybki zwrot z inwestycji. Firmy starają się też bardziej elastycznie reagować na zmiany w otoczeniu biznesowym, przygotowując się na różne scenariusze ekonomiczne.

Jednocześnie, zarządzający są bardziej otwarci na innowacje, które mogą przynieść konkretne oszczędności kosztów lub zwiększyć efektywność operacyjną. Jest to widoczne w zainteresowaniu technologiami takimi jak chmura obliczeniowa czy generatywna sztuczna inteligencja, które mogą oferować znaczne korzyści, ale także wymagają starannej analizy kosztów i potencjalnych oszczędności.

Wzrost zainteresowania generatywną sztuczną inteligencją

W ostatnich latach, wzrost zainteresowania generatywną sztuczną inteligencją stał się jednym z najbardziej znaczących trendów w technologii. Ten rodzaj AI, który ma zdolność do tworzenia nowych treści – od tekstów po obrazy, a nawet muzykę – na podstawie nauczonych danych, zyskuje na popularności nie tylko wśród specjalistów IT, ale również w szerszych kręgach biznesowych.

Dzięki generatywnej AI firmy mogą automatyzować i optymalizować szereg procesów, od tworzenia spersonalizowanych treści marketingowych po generowanie raportów i analiz. To z kolei przekłada się na potencjalne oszczędności czasu i zasobów, co jest kluczowym czynnikiem w kontekście optymalizacji kosztów. Jednak, jak zauważa Rohit Nalgirkar z BCG, entuzjazm związany z możliwościami generatywnej AI idzie w parze z obawami dotyczącymi kosztów związanych z infrastrukturą chmurową, niezbędną do przetwarzania ogromnych ilości danych wymaganych przez te zaawansowane algorytmy.

Problem kosztów chmurowych jest szczególnie istotny, ponieważ wdrożenie generatywnej AI często wymaga znacznych mocy obliczeniowych i przestrzeni dyskowej, co może szybko zwiększać rachunki za usługi chmurowe. Firmy, które chcą wykorzystać te nowe technologie, muszą więc bardzo starannie planować swoje inwestycje w infrastrukturę IT, aby maksymalizować korzyści przy jednoczesnym minimalizowaniu dodatkowych kosztów.

Z drugiej strony, rozwój generatywnej AI otwiera przed firmami nowe możliwości. Automatyzacja procesów, które wcześniej wymagały interwencji człowieka, może znacząco przyspieszyć nie tylko codzienne operacje biznesowe, ale także innowacje produktowe i usługowe. Przykładowo, AI jest w stanie w ciągu kilku sekund generować propozycje projektów graficznych, które wcześniej zajmowałyby grafikom kilka godzin pracy. Podobnie, generowanie dynamicznych raportów opartych na bieżących danych może zwiększyć efektywność analiz biznesowych i decyzji strategicznych.

Jednakże, by te zalety mogły być w pełni wykorzystane, firmy muszą podejść do implementacji generatywnej AI z odpowiednią rozwagą. Oprócz oceny bezpośrednich kosztów infrastruktury chmurowej, ważne jest również zrozumienie, jak nowe technologie wpłyną na istniejące procesy biznesowe i jakie mogą przynieść korzyści długoterminowe. Tylko wtedy inwestycje w generatywną AI mogą przynieść oczekiwane rezultaty, zarówno pod względem innowacji, jak i efektywności kosztowej.

Strategiczna rola CIO

W kontekście rosnącego znaczenia technologii dla każdego aspektu działalności przedsiębiorstwa, dyrektorzy ds. informatyki (CIO) zajmują kluczową pozycję na styku innowacji i zarządzania kosztami. Ich rola ewoluowała z funkcji głównie operacyjnej do strategicznej, co odzwierciedla zmianę w postrzeganiu technologii – z narzędzia wspomagającego operacje, na fundamentalny element generujący wartość biznesową.

Jednym z kluczowych obszarów, w którym CIO mogą wywierać znaczący wpływ, jest analityka wydatków. Mając dostęp do zaawansowanych narzędzi analitycznych, CIO mogą dokładnie monitorować, gdzie i jak wydatki IT są alokowane. To pozwala na identyfikację nieefektywnych inwestycji i nadmiernych kosztów, które mogą być zredukowane lub lepiej zarządzane. Analityka ta służy nie tylko do optymalizacji bieżących wydatków, ale także do lepszego planowania przyszłych inwestycji, zapewniając, że każdy dolar wydany na technologię przynosi maksymalną wartość dla firmy.

Drugi obszar, w którym CIO odgrywają istotną rolę, dotyczy bezpośredniego planowania redukcji kosztów. Przykładowo, nadmierna alokacja zasobów w chmurze jest częstym problemem, który może generować niepotrzebne koszty. CIO, stosując doświadczenie i wiedzę o możliwościach technologicznych, mogą lepiej dopasować zasoby do faktycznych potrzeb przedsiębiorstwa, wykorzystując skalowalność chmury do elastycznego dostosowywania infrastruktury IT. Ponadto, wdrażanie narzędzi takich jak generatywna AI, może przyczynić się do zwiększenia wydajności i automatyzacji procesów, co bezpośrednio przekłada się na oszczędności.

Kolejnym kluczowym aspektem jest zarządzanie relacjami z dostawcami technologii. W czasach, gdy większość firm polega na szerokim wachlarzu oprogramowania jako usługi (SaaS) i innych technologii chmurowych, CIO mogą odegrać strategiczną rolę w negocjacjach umów, aby zapewnić maksymalną wartość i elastyczność przy jednoczesnym ograniczaniu kosztów. Optymalizacja umów może obejmować renegocjowanie warunków, dostosowanie poziomów usług do rzeczywistych potrzeb przedsiębiorstwa czy też uzyskanie lepszych warunków cenowych dzięki zbiorowym negocjacjom dla różnych segmentów organizacji.

Ponadto, w erze cyfryzacji, CIO stają się pomostem między działami IT a innymi segmentami biznesowymi, promując współpracę i zrozumienie między technologią a potrzebami biznesowymi. Poprzez współpracę interdyscyplinarną, CIO mogą lepiej zrozumieć, jak technologia może wspierać cele biznesowe na różnych poziomach organizacji, oraz jak inicjatywy IT mogą być w pełni zintegrowane z ogólną strategią firmy.

Kontrola kosztów w chmurze

Kontrola kosztów w chmurze stała się jednym z największych wyzwań dla przedsiębiorstw, które coraz częściej opierają swoją infrastrukturę IT na usługach chmurowych. W miarę jak firmy rozwijają i zwiększają swoje zależności od chmury, zarządzanie i optymalizacja wydatków na te usługi staje się kluczową kwestią strategiczną.

Jednym z głównych wyzwań jest złożoność modeli cenowych oferowanych przez dostawców chmury. Stawki „na żądanie”, choć oferują elastyczność, mogą prowadzić do nieoczekiwanie wysokich kosztów, szczególnie gdy usługi są intensywnie wykorzystywane. Ponadto, opcje takie jak zarezerwowane instancje czy zautomatyzowane skalowanie mogą oferować oszczędności, ale wymagają dokładnego planowania i monitorowania użycia, aby z nich skorzystać.

Dostawcy usług chmurowych, tacy jak AWS, Azure i Google Cloud, oferują różnorodne narzędzia i usługi pomagające w optymalizacji kosztów, takie jak kalkulatory kosztów, budżety i alerty, oraz szczegółowe raporty użycia. Wykorzystanie tych narzędzi umożliwia przedsiębiorstwom lepszą wizualizację i kontrolę nad tym, jak zasoby są wykorzystywane i jakie generują koszty. Mimo to, wiele firm nadal nie korzysta z tych możliwości w pełni, co prowadzi do nieefektywnego wykorzystania zasobów i niepotrzebnie wysokich wydatków.

FinOps: Strategiczne podejście do zarządzania kosztami chmury

FinOps jest podejściem, które łączy finanse z operacjami IT, aby zoptymalizować wydatki chmurowe przy jednoczesnym zachowaniu innowacyjności, które oferuje chmura. Ramy FinOps promują ciągłe monitorowanie, analizę i optymalizację kosztów, z naciskiem na współpracę między działami finansowymi i technologicznymi. Wprowadzenie kultury FinOps w organizacji wymaga zmiany mindsetu od tradycyjnego modelu budżetowania IT do ciągłego zarządzania kosztami i wartością.

Analizy pokazują, że firmy mogą znacznie obniżyć swoje wydatki na chmurę poprzez efektywne zarządzanie kosztami. Na przykład, poprzez optymalizację zasobów, wykorzystanie zniżek za zarezerwowane instancje czy poprawę efektywności wykorzystania, organizacje mogą oszczędzać średnio od 15% do 40% swoich wydatków chmurowych. Takie oszczędności są istotne, zwłaszcza dla firm o dużym zużyciu usług chmurowych, gdzie nawet niewielkie procentowe redukcje mogą przekładać się na znaczące kwoty.

Zmiana perspektywy w zarządzaniu IT

Transformacja w obszarze IT nie dotyczy już tylko redukcji kosztów, ale również tworzenia wartości. Umożliwienie innowacji poprzez efektywne wykorzystanie technologii generatywnej AI i optymalizacja zasobów chmurowych to tylko niektóre ze sposobów, w jakie firmy mogą przekształcić wydatki IT z czysto operacyjnych w strategiczne inwestycje wspierające wzrost.

Jednakże, zarządzanie zmianą i optymalizacja kosztów w tak szybko rozwijających się obszarach jak chmura i sztuczna inteligencja wymaga nie tylko zaawansowanej wiedzy technicznej, ale również zdolności do przewidywania trendów rynkowych i dostosowywania do nich strategii. Firmy, które skutecznie zintegrują FinOps i inne ramy zarządzania kosztami, mogą odkryć nowe sposoby na zwiększenie efektywności, innowacyjność i zadowolenie klienta.

Dyrektorzy IT i CIO będą odgrywać coraz ważniejszą rolę w kształtowaniu przyszłości firm. Ich zdolność do balansowania między technicznymi możliwościami a finansową odpowiedzialnością, znajdowanie optymalnych rozwiązań kosztowych, a jednocześnie napędzanie innowacji, będzie kluczowa dla długoterminowego sukcesu.

Ostatecznie, zarządzanie kosztami w erze cyfrowej transformacji wymaga od przedsiębiorstw nie tylko strategicznego planowania, ale również elastyczności i gotowości do adaptacji do ciągle zmieniającego się środowiska technologicznego. Przez skupienie się na ciągłej optymalizacji, inwestycje w technologię mogą nie tylko obniżać koszty, ale również otwierać nowe ścieżki wzrostu i innowacji. W tej dynamicznie zmieniającej się scenerii, rola liderów IT staje się coraz bardziej złożona, wymagając nie tylko technicznego know-how, ale również strategicznego myślenia biznesowego i zdolności przewodzenia zmianie.