29 lutego 2024 r. posłowie Parlamentu Europejskiego przyjęli projekt zmian w rozporządzeniu nr 910/2014 [1]. Propozycje europosłów mają umożliwić wprowadzenie europejskiego portfela tożsamości cyfrowej. Przyjęcie nowych rozwiązań ma pozwolić użytkownikom portfela na identyfikację i uwierzytelnianie się online i offline bez konieczności korzystania z komercyjnych usług. Zdaniem europosłów prowadzenie portfeli tożsamości przez prywatnych dostawców wzbudza bowiem obawy w zakresie bezpieczeństwa danych i prawa do prywatności obywateli UE. 

Powstanie europejskiego portfela tożsamości cyfrowej Komisja Europejska zapowiedziała już w 2020 r. W orędziu o stanie Unii z 16 września 2020 r., przewodnicząca Komisji Ursula von der Leyen ogłosiła stworzenie systemu, który umożliwi Europejczykom bezpieczną weryfikację swojej tożsamości. 

Europejski portfel ma być używany przez obywateli na zasadzie dobrowolności. Zgodnie z przyjętą przez Parlament Europejski propozycją zmian portfelem będzie można posługiwać zarówno w kontakcie z urzędami jak i podmiotami prywatnymi. Zgodnie z zapowiedziami z portfela będzie można korzystać m.in. przy zakładaniu konta bankowego, składania deklaracji podatkowej, składania wniosków do podmiotów publicznych, czy do przechowywania recept. 

Projekt zakłada zobowiązanie wielkich platform internetowych w rozumieniu aktu o usługach cyfrowych [2] (tzw. VLOP’ów) do umożliwienia użytkownikom uwierzytelniania się właśnie za pomocą europejskiego portfela tożsamości cyfrowej. Przewidziano także, że użytkownicy portfela, będący osobami fizycznymi powinni mieć możliwość korzystania z niego do podpisywania dokumentów kwalifikowanymi podpisami elektronicznymi. Korzystanie z kwalifikowanego podpisu elektronicznego ma być bezpłatne dla wszystkich osób fizycznych, jeżeli będą korzystać z niego do celów nieprofesjonalnych.

Wprowadzenie europejskiego portfela tożsamości nie tylko podwyższy poziom bezpieczeństwa danych przekazywanych przez użytkowników, ale również uprości uwierzytelnianie tożsamości online. Jeśli proponowane zmiany wejdą w życie, należy spodziewać wprowadzenia kolejnych funkcjonalności aplikacji mObywatel lub utworzenia zupełnie nowego rozwiązania umożliwiającego korzystanie z europejskiego portfela tożsamości cyfrowej. 

Na marginesie warto wspomnieć, ze europejski portfel tożsamości cyfrowej jest już testowany w ramach programów pilotażowych. W projektach uczestniczy ponad 250 firm prywatnych i organów publicznych z 25 krajów UE oraz Norwegii, Islandii i Ukrainy. Wprowadzenie zmian przyjętych przez Parlament Europejski ma natomiast umożliwić wprowadzenie systemu we wszystkich krajach UE.

[1] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylające dyrektywę 1999/93/WE. 

[2] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2065 z dnia 19 października 2022 r. w sprawie jednolitego rynku usług cyfrowych oraz zmiany dyrektywy 2000/31/WE (akt o usługach cyfrowych) (Tekst mający znaczenie dla EOG).