Przez ostatnie dwa lata byliśmy świadkami wielu dynamicznych – zmian zarówno w życiu społecznym, zawodowym, jak i w świecie cyfrowym. To w dużej mierze znacząco wpłynęło na branżę IT – zmieniły się warunki pracy w tym sektorze (przestrzeń biurowa przemieniła się w domową) oraz nastąpił wzrost zapotrzebowania na pracowników konkretnych specjalności. Na portalach dla poszukujących pracy istotnie zwiększyła się liczba ogłoszeń z ofertami zatrudnienia specjalistów technologii informatycznych.

Potrzeby kadrowe sektora IT

Z raportu „Rynek pracy IT w Polsce w 2021 roku” przygotowanego przez jeden z takich portali (NoFluffJobs) wynika, iż największe zapotrzebowanie utrzymuje się na specjalistów od backendu. Na kolejnych miejscach znalazły się natomiast takie dziedziny, jak frontend i fullstack. Całościowo te trzy gałęzie odpowiadają za 54,58% wszystkich ofert, z czego to ogłoszeń backendowych jest też najwięcej ogółem – ponad dwa razy więcej niż suma dwóch pozostałych. Spośród technologii, które najczęściej pojawiały się w wymaganiach (technicznych) w ofertach pracy w 2021 roku, najpopularniejszymi były: Java, Python, .NET oraz JavaScript.

Znacznym zainteresowaniem cieszyły się również te specjalizacje, które nie wymagają umiejętności programowania: zarządzanie projektem, projektowanie interfejsu, analityka biznesowa (wzrost liczby ofert kolejno o 315%, 243% i 159%). Tworzenie oprogramowania jest wyzwaniem wymagającym całościowego spojrzenia i pracy w zróżnicowanych obszarach, dlatego też wraz z zapotrzebowaniem na programistów, pojawiają się oferty zatrudnienia w zakresie wymienionych wyżej specjalności wspomagających.

Stanowiska przyszłości

Warto również zwrócić uwagę na inne sektory branży cyfrowej, które zyskały na znaczeniu wraz z popularyzacją pracy zdalnej.

Jednym z podstawowych narzędzi ułatwiających pracę w zespołach rozproszonych stały się rozwiązania chmurowe. Zapewniają one możliwość synchronicznej pracy nad projektem, nieograniczony dostęp do danych i bezpieczeństwo ich magazynowania. Ciągły rozwój tego sektora IT powoduje, iż na znaczeniu zyskują takie stanowiska jak: cloud engineer, cloud architect czy cloud administrator.

Przeniesienie pracy z biura do domu wiąże się również z koniecznością zatrudnienia odpowiednio wykwalifikowanych osób do ochrony firmowych systemów przed atakami hakerskimi. Bezpieczeństwo danych – i szerzej cyberbezpieczeństwo – niewątpliwie będzie traktowane przez pracodawców jako priorytet w najbliższych latach.

Wiele wakatów czekać będzie prawdopodobnie również na specjalistów z obszaru big data, BI (Business Intelligence), sztucznej inteligencji oraz testingu, którego popularność rośnie z roku na rok (m.in. w obszarze e-commerce), a juniorzy w tej dziedzinie nie muszą wykazywać się zaawansowaną wiedzą programistyczną.

programowanie, studia

Sytuacja kształcenia wyższego w zakresie technologii

Czy szkolnictwo wyższe nadąża za transformacją cyfrową i jest w stanie przygotować studentów do podjęcia przyszłej pracy w sektorze IT?

Do tej pory wiele uczelni nie było w stanie zaoferować studentowi perspektywicznej ścieżki rozwoju w obrębie konkretnej gałęzi technologicznej, czy też wyposażyć go w potrzebne informacje dotyczące możliwości przyszłego zatrudnienia. Potwierdza to raport „Kompetencje w IT” (NoFluffJobs), który wskazuje, że 29% kandydatów nie potrafi określić, które umiejętności twarde są potrzebne, by rozpocząć karierę w IT.  Ponadto ci, którzy dziś szukają pracy w IT, to w większości osoby po przebranżowieniu lub w jego trakcie, stale podnoszący swoje kwalifikacje poprzez samodzielną naukę. Co więcej, często zdarza się, że kandydaci na stanowiska IT jako ukończone kierunki studiów najczęściej wskazywali nauki humanistyczne: filologię, psychologię, kulturoznawstwo czy też politologię.

Uczelnie wyższe stopniowo opanowują Internet. Projekt NAVOICA

Dynamiczne zmiany w świecie cyfrowym i na rynku pracy niejako pobudziły osoby odpowiedzialne za jakość szkolnictwa wyższego do obrania nowej strategii, polegającej przede wszystkim na idei wolnego dostępu do wiedzy.

Przede wszystkim uczelnie wyższe, instytucje i organizacje pozarządowe doceniły środowisko wirtualne. Wykładowcy akademiccy korzystają m.in. z platformy edukacyjnej Ministerstwa Edukacji i Nauki – NAVOICA (www.navoica.pl), gdzie tworzą i publikują bezpłatne kursy online w modelu asynchronicznym, pozwalającym na naukę z dowolnego miejsca i o dowolnej porze. Poza materiałami zwykle prezentowanymi podczas tradycyjnych kursów (takich jak nagrania wideo, wykłady audio), na platformie dostępne są także fora dyskusyjne służące do wymiany myśli (między studentami/studentami i wykładowcami) oraz interaktywne zadania do rozwiązania, które wzbogacają proces uczenia się.

Obecnie na platformie dostępnych jest wiele ciekawych kursów z zakresu informatyki i programowania zarówno w języku polskim, jak i angielskim. Są to m.in.: „Podstawy programowania Python”, „Podstawy programowania C++”, „Wprowadzenie do testowania oprogramowania”, „Algorytmy i struktury danych” (Zachodniopomorska Szkoła Biznesu w Szczecinie), „Architektura aplikacji internetowych opartych o framework Laravel”, „Wirtualizacja i cloud computing w zastosowaniach praktycznych” (Collegium Witelona Uczelnia Państwowa), „Nauka programowania aplikacji internetowych typu SPA”, „Nauka programowania w języku C”, „Nauka konfiguracji sprzętu i zarządzania sieciami komputerowymi” (Politechnika Białostocka), „Dydaktyka programowania i algorytmiki” (Szkoła Wyższa im. Pawła Włodkowica w Płocku), „Technologie informatyczne” (Politechnika Łódzka), „Wprowadzenie do sieci komputerowych” (Wyższa Szkoła Handlowa we Wrocławiu), „Metody, techniki i narzędzia wykorzystywane w analizie danych” (Politechnika Częstochowska), „Projektowanie witryn internetowych” (Akademia Ekonomiczno-Humanistyczna w Warszawie), „Podstawy programowania w języku JavaScript”, „Podstawy programowania w języku Python 3” (Uniwersytet Szczeciński), „Narzędzia cyfrowej gospodarki” (Akademia WSB), „Podstawy sztucznej inteligencji” (Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy).

Jak widać, wiele tematów odpowiada aktualnie stawianym wymaganiom w ofertach pracy na stanowiska backend, frontend, analityk biznesowy, analityk danych i innych, ponieważ oferta platformy jest stale poszerzana. Ponadto, po ukończeniu kursu uczestnik otrzymuje zaświadczenie o zdobytych umiejętnościach (z podpisem autora kursu), które następnie może udostępnić w serwisach społecznościowych (LinkedIn), dołączyć do CV lub okazać na spotkaniu rekrutacyjnym.

Strategie przyszłości

Inną inicjatywą wpisującą się w strategię rozwoju uczelni jest również współpraca z firmami, dostarczającymi im wiedzę oraz najlepsze technologie do nauki.

Świetnym przykładem takiego wspólnego projektu jest program Huawei ICT Academy w Akademii Leona Koźmińskiego, dzięki któremu studenci mogą korzystać z najnowszych narzędzi (np. Idea Hub – interaktywna sala edukacyjna), szkoleń i webinarów na tematy związane z IT (5G, big data, chmura obliczeniowa czy sztuczna inteligencja). Firma Huawei współpracuje również z Uniwersytetem Łódzkim, Politechniką Warszawską oraz Akademią Górniczo-Hutniczą im. Stanisława Staszica w Krakowie, przede wszystkim wspierając badania nad sztuczną inteligencją.

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, a także Uniwersytet Jagielloński, Politechnika Wrocławska oraz Politechnika Śląska wraz z Nokią realizują wykłady oraz kursy z programowania w językach C++, Python, FPGA oraz SCR.

Innym wartym odnotowania przykładem jest ścisła współpraca Wydziału Matematyki i Informatyki UAM, m.in. z takimi organizacjami, jak: GFT Polska, PSI Polska, Pearson, allegro.tech, Apollogic, IC Solutions, w wyniku której są prowadzone specjalistyczne zajęcia (np. z metodyk zwinnych, architektury oraz projektowania aplikacji webowych, utrzymania i rozwoju oprogramowania), pozwalające studentom posiąść wiedzę dostosowaną do współczesnych wymagań rekrutacyjnych.

programowanie, praca

Z kolei Uniwersytet SWPS nawiązał współpracę ze szkołą IT Coders Lab, która stała się partnerem dydaktycznym odpowiedzialnym za część programu związaną z programowaniem w języku Python.

Co więcej, uczelnie wyższe oraz firmy angażują się w organizację specjalnych akcji edukacyjnych dla studentów i pracowników (akcja Seeds For The Future organizowana przez Huawei, letnie praktyki oraz spotkania Nokia Academy, konferencja projektów zespołowych studentów III roku Wydziału Informatyki i Telekomunikacji Politechniki Wrocławskiej przy wsparciu Nokii, iteratec, Thaumatec Techgroup). Takie przedsięwzięcia niewątpliwie podnoszą poziom kształcenia z zakresu IT na uczelniach.

Ponadto, powstają nowe specjalizacje na kierunkach informatycznych (np. cyberbezpieczeństwo, programista gier komputerowych), które w przyszłości pokryją przewidywane braki kadrowe.

Jak wskazują  powyższe przykłady, pozytywna tendencja w rozwoju kształcenia wyższego została zapoczątkowana. Uczelnie dążą do poszerzenia oferty dydaktycznej, wykorzystując różne strategie, aby solidnie przygotować swoich absolwentów do podjęcia pracy w branży IT.

Podsumowując, jesteśmy świadkami ciągłych i dynamicznych zmian, które niewątpliwie stymulują do rozwoju zarówno rynek pracy, edukację na uczelniach wyższych oraz zachęcają samych kandydatów do pracy na stanowiskach w branży IT. W wielu organizacjach pojawiły się nowe techniczne wakaty, osoby odpowiedzialne za kształcenie doceniły możliwości Internetu i zaczęły bezpłatnie dzielić się wiedzą, a kandydaci, wykorzystując bogactwo cyfrowego świata, robią rozeznanie i samodzielnie uczą się nowych technologii.