Transformacja cyfrowa jest pierwszoplanową kwestią dla coraz większej liczby firm na całym świecie. Jednocześnie transformacja cyfrowa staje się stałym tematem dyskusji zarówno praktyków biznesu, jak i naukowców. W dyskusjach tych pojawiają się przypuszczenia, że firmy, które nie będą nadążać za cyfrowym światem, staną się ofiarami „darwinizmu cyfrowego”. Oznacza to, że tylko przedsiębiorstwa, które będą zdolne do podejmowania adaptacyjnych przedsięwzięć w odpowiedzi na wyzwania technologiczne, przetrwają i poradzą sobie w otoczeniu konkurencyjnym.

Jeżeli transformacja cyfrowa może stanowić o przetrwaniu i rozwoju firmy, to warto zadać sobie pytanie: jakie jest miejsce transformacji cyfrowej w strategii przedsiębiorstwa?

Jak rozumiane jest pojęcie transformacji cyfrowej?

Transformacja cyfrowa to pojęcie bardzo często wykorzystywane, o szerokim zakresie i , co się z tym wiąże, różnym sposobie postrzegania i rozumienia tego pojęcia. Transformacja cyfrowa jest definiowana jako przekształcenie firmy, które wiąże się z integracją technologii i rozwiązań cyfrowych w każdym obszarze funkcjonowania przedsiębiorstwa.

Można też zdefiniować transformację jako przekształcenie sposobu wykorzystania technologii cyfrowych w celu stworzenia nowego modelu biznesowego, który wspomaga tworzenie wartości dodanej oraz zwiększa efektywność jej wykorzystania przez przedsiębiorstwo.

Znając definicje, można poszukać odpowiedzi na pytanie: Jak transformacja cyfrowa jest postrzegana przez menedżerów i specjalistów w przedsiębiorstwach działających w Polsce?

Według raportu Dojrzałość technologiczna polskich firm przygotowanego przez firmę S&T, w oparciu o badanie opinii przeprowadzone przez firmę IDG we wrześniu i październiku 2019 roku, respondenci tego badania wskazali na trzy najważniejsze aspekty transformacji cyfrowej.

Najczęściej menedżerowie (61%) definiowali transformację cyfrową jako przeprowadzoną na poziomie strategicznym zmianę sposobu działalności firmy, która pozwoli na wykorzystanie pełnego potencjału technologii cyfrowych. Prawie połowa respondentów określiła, że transformacja cyfrowa to automatyzacja i integracja procesów produkcyjnych w firmach (47%), a także wdrażanie nowych narzędzi informatycznych w firmach (46%).

Przedstawiciele dużych przedsiębiorstw (zatrudniających powyżej 250 osób) częściej postrzegają transformację cyfrową jako proces przeprowadzany na poziomie strategicznym i związany ze zmianą sposobu działalności firmy ( 67% badanych). Respondenci z sektora średnich przedsiębiorstw częściej definiowali transformację jako wdrażanie nowych narzędzi informatycznych w firmach (53%).

Co ciekawe, menedżerowie IT dużo częściej niż przedstawiciele biznesu łączą pojęcie transformacji cyfrowej ze zmianami na poziomie strategicznym (68% vs. 54%).

Podejście strategiczne do transformacji cyfrowej

Jeżeli wielu menedżerów dostrzega związek między transformacją cyfrową i strategią firmy oraz zdaje sobie sprawę z wpływu transformacji na wszystkie obszary funkcjonowania przedsiębiorstwa, to warto dokładniej pokazać te zależności.

Rysunek 1. Miejsce strategii transformacji cyfrowej w strategii przedsiębiorstwa

Wykres

Źródło: opracowanie własne na podstawie: M. H. Ismail, M. Khater, M. Zaki, Digital Business Transformation and Strategy: What Do We Know So Far?, University of Cambridge, Cambridge Service Alliance, Cambridge 2017, s. 15, https://cambridgeservicealliance.eng.cam.ac.uk/system/files/documents/2017NovPaper_Mariam.pdf

Strategia transformacji cyfrowej jest nadrzędną i obejmującą całą firmę strategią wyznaczającą kierunek dla przedsiębiorstwa, podczas jego drogi związanej z transformacją cyfrową. Zakres strategii transformacji cyfrowej (całe przedsiębiorstwo) wymaga dostosowania tej strategii zarówno do strategii biznesowej, jak i poszczególnych strategii funkcjonalnych.

Transformacja cyfrowa obejmuje cyfrowe inicjatywy i zmiany w obszarach produktów, usług oraz modeli biznesowych a jej zakres wykracza poza granice strategii funkcjonalnych (np. strategia marketingowa, strategia rozwoju produktów itp.). W konsekwencji zakres strategii transformacji cyfrowej powinien być zaprojektowany szerzej.

Dodatkowo, ze względu na poruszanie się „po nieznanych wodach”, czyli realizację inicjatyw, jakie nie były jeszcze nigdy podejmowane w przedsiębiorstwie, realizacja strategii transformacji cyfrowej powinna być monitorowana w sposób ciągły, a jej założenia podlegać przeglądom.

Fundamenty sukcesu

Zdolność do przeprowadzenia transformacji cyfrowej przedsiębiorstwa jest w dużej mierze zależna od posiadania jasnej i zrozumiałej dla wszystkich strategii transformacji cyfrowej, dostosowanej do strategii biznesowej.

Strategia transformacji cyfrowej powinna być wspierana przez menedżerów, kładących nacisk na budowę kultury organizacyjnej opartej o otwartość na zmiany, tworzenie nowych rozwiązań oraz eksperymentowanie.

Dzięki takiemu podejściu będzie możliwe zmniejszenie luki strategicznej pomiędzy intencjami inicjatorów transformacji cyfrowej w firmie a powodzeniem realizowanych inicjatyw oraz osadzeniu podejmowanych działań w kontekście strategii rozwoju przedsiębiorstwa.