Gartner przewiduje, że w 2023 roku światowe wydatki na IT wyniosą 4,5 bln USD.[1] To oznacza wzrost o 2,4%. Firmy wydadzą więcej na oprogramowanie i usługi IT, a mniej na urządzenia. Patrząc na prognozy Gartnera można zauważyć spadek dynamiki jeśli chodzi o inwestycje w Data Center. W 2022 roku wydatki na Data Center wzrosły o 12% w porównaniu z rokiem poprzednim. W tym roku wzrosną jedynie o 0,7% r/r. 

Prognoza Gartnera zakłada zmniejszenie spadku inwestycji w sprzęt – w zeszłym roku spadek r/r wynosił 10,6%, w 2023 roku prognozy mówią o spadku 5,1%. Jest to pokłosie inwestycji w sprzęt IT w czasie pierwszego roku pandemii, kiedy wiele firm zdecydowało się na gwałtowne zwiększenie inwestycji w sprzęt, który powoli staje się przestarzały, stąd w ciągu najbliższych dwóch lat możemy spodziewać się wzrostu inwestycji w urządzenia, które będą wymieniane na nowe.

Prognozy w prosty sposób odzwierciedlają to, w jaki sposób biznes potrzebuje w tym momencie IT i co IT może zrobić dla biznesu w tym niepewnym czasie. Firmy coraz śmielej i świadomiej podchodzą do technologii, wymagają i skrupulatnie liczą każdy grosz wydany na jakiekolwiek rozwiązanie. Wymaga to od dostawców dopasowania rozwiązań do potrzeb biznesu, skrojenia ich pod konkretne potrzeby. Dostawcy prześcigają się w pomysłach na to, aby ich rozwiązania miały solidne biznesowe uzasadnienie, spełniały te potrzeby, skracały procesy. A jakie technologie będą miały największe znaczenie dla firm w Polsce w 2023 roku?

Trend 1 - Cyberbezpieczeństwo

Ostatnie lata obfitowały w zmiany w podejściu firm do kwestii cyberbepieczeństwa. Firmy coraz częściej przechodzą od postawy defensywnej do ofensywnej i nie tylko inwestują w zabezpieczenia, ale stają się dużo bardziej aktywne w zakresie dbania o infrastrukturę cybersec. Ten trend świetnie prezentują dane zebrane przez KPMG w raporcie „Barometr cyberbezpieczeństwa. Ochrona cyfrowej dojrzałości” [2]. Według nich, już ponad połowa firm (51%) deklaruje, że osiągnęły pełną bądź prawie pełną dojrzałość, jeśli chodzi o stosowanie programów podnoszenia świadomości pracowników w zakresie bezpieczeństwa. Tyle samo ankietowanych deklaruje, że ich dojrzałość jest pełna bądź prawie pełna w zakresie klasyfikacji i kontroli aktywów. Zatem mimo, iż trudno wskazać konkretne wytyczne dotyczące standardów mierzenia poziomu bezpieczeństwa, firmy wychodzą ponad standardowe zabezpieczenia sieci wewnętrznej i reagowanie na incydenty, gdy się one pojawią. 

Taki stan rzeczy może mieć związek z poczuciem zagrożenia, jakie wywołują działania wojenne prowadzone u naszych wschodnich sąsiadów. Warto zatem wpisać działania organizacji w ten trend i aktywnie monitorować stan zabezpieczeń oraz uznać cyberbezpieczeństwo za krytyczny element funkcjonowania firmy. Tym bardziej, że pomijając ogólną kwestię ataków grup hakerskich, w kraju wciąż obowiązuje III stopień alarmowy CRP – CHARLIE-CRP.

„Zgodnie z decyzją Prezesa Rady Ministrów (na podstawie przepisów ustawy o działaniach antyterrorystycznych), na terenie całego kraju przedłużono obowiązywanie II stopnia alarmowego BRAVO oraz III stopnia alarmowego CRP: CHARLIE-CRP do 28 lutego 2023 r. Biorąc pod uwagę obecną sytuację w Ukrainie, należy spodziewać się, że działania te będą kontynuowane. Z uwagi na ww. poziomy stopni alarmowych w wielu instytucjach zostały wprowadzone dodatkowe, podwyższone zasady bezpieczeństwa. Dotyczy to w szczególności dostępu do danych i zagwarantowania prawidłowego działania kluczowych systemów. W OPI przeprowadziliśmy dodatkowy przegląd zabezpieczeń oraz analizę ryzyka wraz z planem postępowania. Stale monitorujemy sytuację i usprawniamy nasze systemy. Systematyczne testy i audyty bezpieczeństwa są bardzo ważne. Im wcześniej wykryjemy podatność np. w wytwarzanym oprogramowaniu lub funkcjonującej infrastrukturze teleinformatycznej, tym szybciej mamy szansę przystąpić do jej usunięcia i skrócenia czasu ekspozycji na atak potencjalnego intruza. Podnoszenie poziomu bezpieczeństwa to w każdej firmie proces, który nigdy się nie kończy. OPI to duży software house i instytut badawczy z 30-letnią historią, który wymaga „uszycia na miarę” bezpieczeństwa IT. Nasza organizacja pełni bardzo ważną rolę, tworząc główne systemy dla polskiej nauki, takie jak np. Zintegrowany System Informacji o Szkolnictwie Wyższym i Nauce POL-on, portal RAD-on, System Obsługi Strumieni Finansowania OSF czy Jednolity System Antyplagiatowy JSA. Nie możemy dopuścić, aby ich działanie zostało zakłócone przez atak hakerów. Obecnie ryzyko włamań do systemów jest znacznie wyższe, ale wzrosła także świadomość – nie tylko instytucji państwowych, ale także firm i prywatnych użytkowników. Przedsiębiorcy przeznaczyli większe środki na inwestycje w zabezpieczenia IT, nie chcąc dopuścić do destabilizacji firmy i strat finansowych. Również zwykli użytkownicy systemów IT zwracają większą uwagą z jakiego źródła pochodzi ich oprogramowanie i uważniej weryfikują wiadomości, jakie otrzymują na swoją pocztę e-mail. Nic nie wskazuje, aby w 2023 roku sytuacja miała ulec zmianie. Z pewnością obszar IT związany z cyberbezpieczeństwem będzie się dynamicznie rozwijał i firmy będą nadal inwestować w rozwój nowoczesnych zabezpieczeń. Miejmy nadzieję, że wojna wkrótce się skończy, jednak jej wpływ na wzrost znaczenia bezpieczeństwa jest nieodwracalny. Ten aspekt jest kluczowy w działalności każdej firmy lub organizacji.”

dr inż. Jarosław Protasiewicz​
Dyrektor Ośrodka Przetwarzania Informacji (OPI)

Zdaniem ekspertów z ComCERT z Grupy Asseco, 2023 rok będzie w najlepszym wypadku równie trudny dla firm pod względem cyberbezpieczeństwa, co poprzedni rok. Do sytuacji zagrożenia atakiem ze strony innego państwa lub prób destabilizacji sytuacji gospodarczej, warto dodać, że zagrożeniem będą także hakerzy, którzy w sytuacji kryzysu będą atakować częściej i bardziej precyzyjnie.

Eksperci z ComCERT wyznaczyli 4 najważniejsze trendy w obszarze cyberbezpieczeństwa, do których zaliczono:

  • Niepewność gospodarczą, która utrudni walkę z cyberzagrożeniami
  • Zwiększenie ilości oszustw związanych z kryptowalutami
  • Rosnący poziom bezpieczeństwa sektora finansowego
  • Sztuczna inteligencja jako broń obu stron.

Trend 2 - Automatyzacja

Chyba nigdy do tej pory automatyzacja nie była tak istotna, jak dziś. Dlaczego? Spójrzmy na fakty – firmy gwałtownie zwiększyły poziom cyfryzacji w okresie pandemii, coraz więcej zasobów i procesów jest już przetwarzanych cyfrowo, co jest doskonałym ułatwieniem i fundamentem do wdrożenia automatyzacji. Dodając do tego wysokie koszty pracownicze i kryzys możemy wnioskować, że to właśnie automatyzacja będzie, obok cyberbezpieczeństwa, najważniejszym trendem tego roku. Korzyści płynące dla firm z automatyzacji są duże prostsze do zmierzenia niż w przypadku rozwiązań z zakresu cybersec. Możliwość bieżącej obserwacji ograniczenia kosztów obsługi procesów będzie zatem napędzać kolejne inwestycje w technologie z tego zakresu. 

Ciekawymi tematami, o których każdy chce wiedzieć, są takie, w których automatyzacja dostarcza czegoś nieprawdopodobnego, co wydawało się być odległą przyszłością, jak autonomiczne pojazdy czy roboty operujące ludzi. Ale prawda jest taka, że to tylko drobny, bardzo widowiskowy ułamek automatyzacji. Większość przypadków jej wykorzystania to zwyczajne wyręczenie ludzi w wykonywaniu powtarzalnych czynności. I dlatego z jednej strony ten trend jest dość banalny, ale z drugiej należy zauważyć, że prostota nie ujmuje skuteczności i użyteczności. Po prostu – skoro istnieje powtarzalny, nie wymagający kreatywności proces, to można go zautomatyzować, zamiast korzystać z zasobów ludzkich, które w perspektywie czasu okazują się sporo droższe niż wdrożenie np. automatyzacji wysyłki faktur. 

Automatyzację szczególnie upodobały sobie MŚP, ponieważ automatyczne procesy pozwalają im na skrócenie czasu ich trwania, w konsekwencji pozwalają na m.in.  konkurowanie z większymi przedsiębiorstwami, posiadającymi znacznie większe zasoby ludzkie.

Trend 3 - To już nie ta sama chmura...

Chmura już od wielu lat jest przedstawiana jako silny trend implementacji technologii w firmach. Jednak warto zauważyć, że chmura jako trend na 2023 rok to nie to samo co chmura z roku 2018. Ewolucja usług chmurowych to świetny przykład na to, jak IT wpływa na biznes, a biznes na IT. Rodzaje usług chmurowych świadczonych jeszcze kilka lat temu w porównaniu do dzisiejszego wachlarza usług cloudowych były niczym wytwór technologicznych laboratoriów, nie za bardzo przystosowanych do życia poza nimi, czy może lepiej – do wykorzystania ich poza określonymi warunkami. Trzeba oddać dostawcom tych technologii, że bacznie obserwują biznes i całkiem poważnie traktują płynące od niego sygnały. Jeśli ktoś zatrzymał się na wiedzy o chmurze sprzed 5 lat, to zdecydowanie powinien swoje zaległości nadrobić. W walce o klienta, firmy z sektora chmurowego prześcigają się w coraz bardziej elastycznych i mniej kosztownych rozwiązaniach, przede wszystkim rozwijając dość skomplikowane podejście multicloud. Jednak ta walka odbywa się z korzyścią dla użytkowników. Adaptacja chmury okazałą się być zaledwie etapem wykorzystania chmury w firmach. Dziś, w ramach odpowiedzi na potrzeby biznesu, dostawcy usług muszą koncentrować się na generowaniu użyteczności z danych, jakie są w chmurze. 

Kolejnym aspektem, który wymaga poprawy jest kwestia jej kosztów, które, w przypadku chmury publicznej, są nie do zaakceptowania dla niektórych działalności. Należy to traktować jako wyzwanie dla dostawców, jednak zalety chmury i elastyczność w podejściu dostawców wciąż przekonują firmy, aby inwestować w rozwiązania cloud computing.

„Według danych GUS w 2021 roku z usług płatnej chmury obliczeniowej korzystało blisko 29% polskich przedsiębiorstw. To wzrost o 4% w stosunku do 2020 roku i aż 12% więcej w porównaniu do roku 2019. Wśród firm z sektora MŚP około 20-30% korzysta obecnie z usług chmurowych. Nowe narzędzia wdrażane w modelu cloud są doceniane, ponieważ wpływają na wzrost efektywności pracy oraz umożliwiają skalowalny rozwój. W konsekwencji czego wpływają na szybszą i łatwiejszą modernizację przedsiębiorstwa. Rozwiązaniem IT, a właściwie modelem rozliczeń i świadczenia usług, które szczególnie sprawdza się w przypadku MŚP jest SaaS (Software as a Service). Model działania MŚP jest zazwyczaj bardziej elastyczny, dynamiczny i mało przewidywalny. SaaS dobrze przystaje do wymogów w tym sektorze i sprawdza się jako bezpieczna forma usług IT, która nie naraża firmy na ogromne inwestycje. Jak wypada Polska na tle innych krajów Unii Europejskiej?  Według Indeksu Gospodarki Cyfrowej i Społeczeństwa Cyfrowego 2022, chociaż nie znajdujemy się w czołówce, w ostatnich latach jako kraj odnotowaliśmy największe tempo wzrostu poziomu cyfryzacji. Są jednak takie dziedziny, w których wręcz bijemy na głowę czołówkę krajów europejskich. Dla przykładu rozwiązania stosowane u nas w bankowości elektronicznej, wsparcie sprzedaży w postaci chat botów czy też narzędzia do pracy zdalnej w biznesie, są wzorem dla wielu rozwiniętych rynków na świecie. Rodzima struktura rynku IT i rozwiązań dedykowanych przedsiębiorcom stawia na technologie wspierające administrację, marketing i sprzedaż. Chętnie wdrażamy AI, NLP i machine learning, ale w obszarach, w których firmy mogą czerpać zysk już w krótkim terminie. Przedsiębiorcy najczęściej wybierają rozwiązania IT w dziedzinach dość oczywistych, jak np. oprogramowanie dla wsparcia sprzedaży czy ogólnie rozumianego obrotu dokumentów. Nadal   wiele   firm   nie   jest   jeszcze   mentalnie   gotowych na proces transformacji cyfrowej. Przy sceptycznym podejściu pracowników czy zarządu, wprowadzenie zmian   a nawet   zasugerowanie   nowych   rozwiązań   nie   jest   łatwym   zadaniem, potwierdzają to wyniki badania Instytutu Humanites BARIERY i TRENDY – Transformacja technologiczna firm w Polsce z uwzględnieniem perspektywy człowieka/pracownika/konsumenta. Według danych, chociaż 56 proc. badanych uznaje technologie cyfrowe za szansę na rozwój, to niemal tyle samo osób – 58 proc. ma związanie z nimi obawy. Dotyczą one głównie przypadków niewłaściwego wykorzystania danych. Mimo tych wątpliwości zarówno menedżerowie, jak i pracownicy liniowi doceniają fakt digitalizacji, który poprawił efektywność ich pracy. Taką deklarację złożyło 86 proc. menedżerów. Te dane pokazują nadzieję, choć zwracają uwagę na istotny poziom sceptycyzmu. Firmy chcą zabezpieczyć się i usprawnić swoje organizacje. Stawiają na rozwój i przydzielają budżety na transformację cyfrową swoich organizacji. Pieniądze idą szczególnie w takie obszary, które umożliwią organizację biznesu bardziej online i w efekcie dużo sprawniejsze działanie. Księgowość, HR i logistyka są w tym zakresie najlepiej rozwinięte, korzystają z technologii cyfrowej w ponad 80 procentach. Według badania Instytutu Humanites zdecydowanie najgorzej z transformacją cyfrową radzi sobie branża produkcyjna, wykorzystuje nowe technologie w zaledwie 39 procentach. Praca integratorów i specjalistów jest więc nie do przecenienia. Transformacja cyfrowa w Polsce może znacznie przyspieszyć, także dzięki szerszej implementacji usług chmurowych. To one​ w ostatnich latach przekonują najbardziej biznes w Polsce do inwestycji w IT. Chmura jest po prostu wygodna, prosta, nie wymaga zbyt dużych inwestycji w infrastrukturę IT, utrzymanie i serwis. Jestem przekonany, że przyszłość Polskich firm jest mocno osadzona w chmurze.”

Maciej Wójcicki​
IT Solutions Architect w ITBoom Sp. z o.o.

Trend 4 - Sztuczna inteligencja

Czy w trudnym dla firmy czasie zarządzający powinni oddać przywilej podejmowania decyzji komuś lub czemuś innemu? W pierwszym odruchu można rzec, że nie. Być może oddawanie pola do podejmowania decyzji nie byłoby rozsądne, ale korzystanie z dobrodziejstw algorytmów jako wsparcia procesu dokonywania decyzji czy formułowania strategii wydaje się być słuszną opcją. Firmy wciąż jeszcze nie ufają sztucznej inteligencji i 2023 rok może okazać się przełomowy w tej kwestii. Sztuczna inteligencja zapewnia bowiem szybką i dokładną analizę, jakiej człowiek często nie jest w stanie wygenerować. I choć wyzwaniem może być budowa algorytmów w taki sposób, aby sztuczna inteligencja mogła „nauczyć się” przetwarzania danych w odpowiedni sposób, to jednak zapewnia daleko idące korzyści, szczególnie w połączeniu z innymi rozwiązaniami, jak automatyzacja np. chat boty.

„Chatboty znajdują zastosowanie w wielu obszarach działalności przedsiębiorstw. Mogą być zintegrowane ze stroną internetową, platformą komunikacyjną, a także aplikacją mobilną, gdzie efektywnie wspierają klientów. Usprawniają również wewnętrzne procesy firm dotyczące komunikacji i automatyzacji zadań. Wraz z rozwojem uczenia maszynowego oraz sztucznej inteligencji będą one angażowane do obsługi coraz trudniejszych procesów i skuteczniej pomagać człowiekowi w wykonywaniu jego obowiązków”

Piotr Rarus
AI/Python Developer, SoftwareHut

Trend 5 - Low-code

Low-code to świeży trend na rynku IT, lecz już cieszy się sporą popularnością. Rozwiązania „niskokodowe” umożliwiają osobom nietechnicznym obsługę proces i aplikacji. To doskonały sposób na ograniczenie wydatków na specjalistów IT i recepta na ich niedobór na rynku pracy. Proste w obsłudze platformy low-code nie wymagają dużych umiejętności technicznych. A w porównaniu z pełną modernizacją infrastruktury informatycznej, której wdrożenie może zająć wiele miesięcy, narzędzia bezkodowe i niskokodowe pozwalają nie tylko na zaoszczędzenie na wdrożeniu rozwiązania (nawet do 70% kosztów[3]), ale również pozwalają na korzystanie z infrastruktury już w ciagu kilku dni.

Trend ten staje się na tyle popularny, że ponad połowa programistów nie korzysta już kodu, a druga część rozważa taką opcję.

Inne istotne technologie

Poza wymienionymi rozwiązaniami, które będą miały największe znaczenie dla polskich firm w 2023 roku, do aspektów technologicznych, które będą miały duży wpływ na firmy można zaliczyć:

  • metaverse,
  • kwestie zatrudnienia i utrzymania specjalistów IT
  • decentralizacja architektury i ekosystemów
  • elastyczność w podejściu dostawców rozwiązań technologicznych
  • total experience – zarządzanie doświadczeniami pracowników i klientów
  • rozwój 5G i 6G
  • wykorzystanie IoT w przemyśle
  • Web3
  • zarządzanie informacją
  • rozwój technologii biurowych
  • zrównoważony rózwój.

„Kryzys – to słowo odmieniane jest dziś przez wszystkie możliwe przypadki. Ciągle żywa pandemia Covid 19, wojna w Ukrainie, galopujące ceny energii i paliw w znaczący sposób kreują nasze wyobrażenia o tym, co nas czeka w 2023 roku. Czy te niepokojące czynniki zwiastują również problemy dla branży IT? Otóż niekoniecznie! Według prognoz Gartnera globalne wydatki na IT wzrosną o ponad 5% w stosunku do roku 2022.
Dwa chyba najważniejsze trendy rynkowe, które będą wyraźnie wpływać na naszą branżę to kolejne zmiany w sposobie wykonywania pracy (zamiast precyzowania miejsca i czasu pracy – określanie celów i mierzenie efektywności) oraz ewolucja relacji z klientami i dostawcami (jeszcze bliższa integracja i optymalizacja łańcuchów dostaw).
Jeśli popatrzeć na te trendy od strony technologii, to Gartner wskazuje bezprzewodowość, sztuczną inteligencję połączona z superaplikacjami oraz zrównoważony rozwój jako najbardziej poszukiwane. Z punktu widzenia rozwiązań sieciowych i transmisyjnych, którymi się zajmujemy, widzimy duże szanse dla nas w popularyzacji systemów 5G u operatorów oraz WiFi 6 i 7 wśród klientów komercyjnych.
Wykorzystanie biznesowe sztucznej inteligencji oznacza konieczność gromadzenia i przetwarzania ogromnych ilości danych oraz przesyłu ich na duże odległości w krótkim czasie (środowiska multicloud). Z pomocą przychodzą tu optyczne systemy transmisyjne xWDM, po które coraz chętniej sięgają nie tylko operatorzy i usługodawcy, ale też instytucje publiczne i klienci komercyjni. Co ważne – nasze rozwiązania w tym zakresie są nie tylko wydajne i skalowalne, ale też zoptymalizowane energetycznie, pozwalając naszym klientom zmniejszać ich tzw. ślad węglowy.
Patrzymy więc na przyszły rok z umiarkowanym optymizmem wierząc, że pomagając naszym klientom nadążyć za zmieniającym się ich otoczeniem biznesowym przy okazji sami odniesiemy sukces rynkowy.”

Maciej Kotowicz
Dyrektor Handlowy Salumanus

[1] https://brandsit.pl/inwestycje-w-it-korekta-prognoz-nie-jest-zadowalajaca/
[2] „Barometr cyberbezpieczeństwa. Ochrona cyfrowej dojrzałości”, KPMG, 2022
[3] „ISG Provider Lens™ Next-Gen ADM Solutions”, ISG, 2022