Prace nad przepisami specustawy o realizacji Krajowego Centrum Przetwarzania Danych idą do przodu. Dnia 22 listopada 2022 r. na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji pojawiła się kolejna odsłona projektu specustawy. Warto pamiętać o tej inwestycji, bo jest ona bardzo istotna z punktu widzenia IT w sektorze public, a pośrednio również dla firm i obywateli korzystających z dobrodziejstw e-państwa.

Celem specustawy jest zdynamizowanie procesu budowy Krajowego Centrum Przetwarzania Danych (KCPD), a więc sieci kilku (początkowo 3) połączonych ze sobą centrów przetwarzania danych, które mają stanowić zasoby wykorzystywane na potrzeby publiczne. Według oceny stanu dotychczasowego, w sektorze public odczuwalny jest brak wystarczającej powierzchni centrów danych, zwłaszcza jeśli chodzi o potrzeby związane z systemem rejestrów państwowych czy rządową chmurą obliczeniową. Potrzebne jest miejsce, gdzie można by kolokować zasoby, przy czym zapotrzebowanie na powierzchnię serwerową stale rośnie. Tymczasem, rośnie też poziom zagrożeń dla bezpieczeństwa tego rodzaju instalacji, co wynika m.in. z roli i zaangażowania Polski w związku z wojną na Ukrainie, które powodują, że cyberataki na teleinfrastrukturę publiczną przybrały na sile. Za zasadne uznano więc rozbudowę publicznych zasobów IT o zasoby własne zamiast pozyskiwać takie zasoby na rynku komercyjnym.

Realizacja przedsięwzięcia tego rodzaju i skali co KCPD w zwykłym trybie, tzn. w oparciu o obowiązujące obecnie przepisy dotyczące realizacji ogółu inwestycji byłaby – z uwagi na specyfikę tego projektu zakładającego realizację sieci rozproszonych, lecz połączonych ze sobą CPD – mocno utrudniona. Ponadto, w przypadku tego rodzaju projektu proces inwestycyjny trwałby bardzo długo. Stąd pomysł specustawy, który z powodzeniem był wykorzystywany przy innych dużych inwestycjach celu publicznego (jak choćby przy realizacji terminalu regazyfikacyjnego w Świnoujściu). Specustawa może pomóc w dotrzymaniu ambitnych celów czasowych wyznaczonych dla tego projektu, które przewidują, że dostępność KCPD powinna pojawić się w drugim kwartale 2026 r.

Z punktu widzenia tzw. „rynku” najistotniejsze będą te regulacje specustawy, które określają sposób pozyskania przez stronę rządową partnerów komercyjnych do realizacji tego projektu. Dzieje się tak ponieważ pozostałe przepisy mają za zadanie głównie ułatwić życie inwestorowi i regulują przede wszystkim kwestie urzędowe, przewidując uproszczenie formalności, skrócenie procedur administracyjnych związanych z realizacją inwestycji oraz ułatwienia związane z nabywaniem praw do nieruchomości, na których ma być realizowane KCPD lub których ta inwestycja ma w inny sposób dotknąć.

Wyłonienie podmiotów zaangażowanych w realizację KCPD ma odbywać się na zasadach określonych w specustawie. Przepisy o zamówieniach publicznych będą stosowane tylko w tych przypadkach, kiedy specustawa wprost do nich odsyła. Generalną zasadą jest, że inwestor, którym jest minister właściwy ds. informatyzacji bądź któraś z podległych mu lub nadzorowanych przez niego jednostek, zaprasza do negocjacji wybranych przez siebie wykonawców, przy czym wykonawcy ci muszą spełniać łącznie następujące warunki: (1) siedziba na terenie UE (EOG) lub w państwie, z którym zawarto stosowne umowy międzynarodowe, (2) posiadanie dokumentów potwierdzających zdolność do ochrony informacji niejawnych zgodnie z właściwymi przepisami (świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego, poświadczenie bezpieczeństwa), (3) posiadanie doświadczenia dla przedsięwzięć o podobnej skali, (4) brak podstaw do wykluczenia wskazanych w wymienionych w specustawie przepisach o zamówieniach publicznych. Inwestor powinien zaprosić do udziału w negocjacjach minimum 3 podmioty, chyba że z przyczyn obiektywnych liczba wykonawców mogących wykonać dane zadanie jest mniejsza. Negocjacje mają doprowadzić do doprecyzowania opisu przedmiotu zamówienia lub innych warunków udziału w postępowaniu – po ich zakończeniu inwestor zaprasza do składania ofert tych wykonawców, którzy brali w nich udział. Jeśli jednak, w ocenie inwestora, przedmiot zamówienia jest na tyle łatwo określić, że negocjacje nie będą wymagane – wówczas można je pominąć i od razu skierować do wybranych wykonawców zaproszenie do składania ofert. W całym postępowaniu zakupowym niezwykle istotna jest kwestia zapewniania poufności, stąd specustawa przewiduje podstawy do wykluczenia wykonawców, którzy naruszyli zobowiązania w tym zakresie lub których uznano za nieposiadających odpowiedniej wiarygodności niezbędnej do wykluczenia zagrożenia dla obronności lub bezpieczeństwa państwa. Ponadto, w specustawie też przewidziano mechanizmy mające na celu zapewnienie odpowiedniej ochrony informacjom niejawnym związanych z KCPD.

Niewątpliwie warto przyglądać się temu projektowi i temu, w którą stronę będzie on dalej zmierzał.