28 maja 2022 r. upłynął termin, od którego państwa członkowskie UE miały obowiązek stosować przepisy arcyważnej z perspektywy e-commerce Dyrektywy Omnibus (tj. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2161 z dnia 27 listopada 2019 r. zmieniającej dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 98/6/WE, 2005/29/WE oraz 2011/83/UE w odniesieniu do lepszego egzekwowania i unowocześnienia unijnych przepisów dotyczących ochrony konsumenta). Choć polskie przepisy implementujące Dyrektywę Omnibus nie są jeszcze gotowe, warto powiedzieć o niej kilka słów.

Dyrektywa Omnibus zwiększa poziom ochrony konsumenta w obrocie gospodarczym. W jej ramach przewidziano cały szereg ciekawych instrumentów prawnych, które mają za zadanie zrealizować ten cel. W szczególności:

  1.   Sprzedający, którzy zachęcają konsumentów do dokonania zakupów, informując o obniżkach cen będą zobowiązani podawać im informacje, jaki poziom cen obowiązywał wcześniej (tj. jaka była najniższa cena danego produktu w okresie wcześniejszych 30 dni).

  2.   Jeśli stosowane jest plasowanie (tj. przyznawanie określonej widoczności/ekspozycji pewnym produktom), należy udzielać konsumentom informacji dotyczących parametrów decydujących o wpływie tego plasowania na wyniki wyszukiwania.

  3.   Jeśli sprzedający zapewnia dostęp do opinii konsumentów, to ma obowiązek informować, czy i w jaki sposób zapewnia, aby publikowane opinie pochodziły od osób, które faktycznie używały danego produktu lub go kupiły. Ma ponadto obowiązek informować, czy udostępnia zarówno opinie pozytywne jak i negatywne oraz czy opinie są w jakiś sposób sponsorowane.

  4.   Wprowadzono obowiązek informowania konsumentów, że zaproponowana im cena została indywidualnie dostosowana w oparciu o zautomatyzowane podejmowanie decyzji. Przykładowo może tu chodzić o sytuacje, kiedy na wysokość tej ceny będą miały w danym przypadku wpływ takie czynniki jak sprzęt, którym posługuje się użytkownik (zwłaszcza IOS vs. Android) czy poziom naładowania baterii danego urządzenia.

  5.   Objęto ochroną konsumentów tzw. „bezpłatnych treści”, tzn. treści lub usług cyfrowych, za które konsument „płaci” swoimi danymi osobowymi.

  6.   Uregulowano zasady korzystania przez przedsiębiorcę z danych, innych niż dane osobowe, dotyczących lub wytworzonych przez konsumenta w trakcie korzystania z treści lub usług cyfrowych.

  7.   Rozszerzono katalog nieuczciwych praktyk rynkowych o następujące przypadki:
    a)   wprowadzanie do obrotu na terenie różnych państw członkowskich UE produktów różnych pod względem składu lub właściwości pod jednakowym oznaczeniem (chyba, że przemawiają za tym uzasadnione i obiektywne czynniki),
    b)   brak ujawniania konsumentom informacji o stosowaniu płatnego plasowania,
    c)   nadużycia w zakresie posługiwania się opiniami konsumentów,
    d)   odsprzedaż biletów wstępu na wydarzenia, jeśli przedsiębiorca wykorzystał środki automatyczne (boty), aby ominąć ograniczenia nałożone przez organizatorów takich wydarzeń.